Çerkezköy’de kentsel gelişimin geleceği

Dün saat 14.00’da Çerkezköy Ticaret ve Sanayi Odası Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen toplantıda konuşan Çerkezköy Belediye Başkan Yardımcısı Dr. Gökhan İnce, Tekirdağ’da Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından yapılan “Kentsel Dönüşümde Sektörler Buluşuyor” toplantısının kendilerine ilham verdiğini belirtti.  İnce “Avrupa’ya açılan kapı olan Tekirdağ’da daha temiz daha sağlıklı bir kentin oluşması yönünde sorunların değerlendirildiği bu toplantıda ufkumuz genişledi” diye konuştu.

 

Yerel yönetim olarak “İnsanı Yaşat ki, Devlet Yaşasın” duygusu ile hareket ettiklerini ifade eden İnce “Sürekli göç alan bir bölgede yaşıyoruz. Nüfusun sürekli artış halinde olduğu bu bölgede kuşkusuz yeni bakış açılarına ihtiyaç duyuluyor. Bu kapsamda yeni ele alınacak konulardan birisi de riskli alanlardaki yapıların elden geçirilmesidir. Ülkemizde 19 milyon konut var. 5 milyonu 1998 sonrası yapılmış durumdadır. 1998’den önce yapılan 14 milyon konutun yüzde 50’sinin elden geçirilmesi ihtiyacı duyuluyor. Bu haliyle riskli alanlar içerisinde veya dışında ekonomik ömrünü tamamlamış ağır hasar görme riski içeren yapıların belirlenmesi gerekiyor. Tanımlaya çalıştığımız bu kentsel dönüşümün çalışması sadece ev yıkıp yapmak değil, sosyal donatı alanlarının da oluşturulmasını kapsamaktadır” dedi.

 

Kentsel Dönüşümün Türkiye’nin önündeki 10 yıla damgasını vuracak en önemli projelerden birisi olduğunu dile getiren İnce “Bu proje yalnızca gecekondu bölgelerindeki derme çatma yapıların temizlenmesinden ibaret olmayıp, koruma, canlandırma, iyileştirme, yeni işlerlik kazandırma, yeniden imar etme amaçlarını taşımaktadır” dedi. Tekirdağ’ın büyükşehir yapısına kavuşması ile birlikte Çerkezköy’ün de büyük bir gelişim göstereceğini dile getiren İnce “Gelişen sanayi ile yıllık 10 milyar dolar aşacak bir ihracatla ülke ekonomisine de katkı sağlayacak olan Çerkezköy, sanayicisi ve tüm çalışanlarıyla birlikte istikrarlı bir Türkiye’nin avantajlarını her geçen gün daha fazla hissetmektedir” şeklinde konuştu.

 

Çerkezköy’de 2000 yılı sonrası uygulanan en önemli kentsel gelişim politikasını ‘ilçe merkezindeki alanların doldurulması’ olarak özetleyen İnce, Çerkezköy’de Kentsel dönüşüm açısından ciddi sayıda gecekondulaşma türü yapıların bulunduğunu ifade ederek “Bununla birlikte özellikle dere yataklarımızda bulunan ruhsatsız, tapusuz az miktarda mesken var. Ancak 1998 öncesi yıllarda yapılmış, kentsel dönüşüm anlayışıyla yeniden inşa edilecek eski yapılar da bulunuyor” dedi.

 

Çerkezköy’ün kentsel gelişimi ve bu süreci yönlendiren sosyal, ekonomik, kültürel ve benzeri alanlarda meydana gelen oluşumlarla ilgili bilgi veren Çerkezköy Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürü Esra Hasanoğlu da Çerkezköy’ün Cumhuriyet sonrası dönemde, kırsal bir yerleşim yeri olarak gelişmeye başladığını söyledi. Kentin, tarihinde dönüm noktalarından birini 1958 yılında yaşadığını ve ilçe statüsü kazandığını ifade eden Hasanoğlu “1958-1980 yılları arası Çerkezköy için bir geçiş süresi olarak yaşanmış, bu süreçte Çerkezköy bir çekim merkezi olan İstanbul’un etkisi altında göç veren düşük yoğunluklu bir kent niteliğine sahip olmuştur. Çerkezköy ikinci ve en etkili dönüm noktasını 1971 yılında yaşamıştır. Bakanlar kurulunun kararı ile 1971 yılında ‘Kalkınma Öncelikli Yöreler’ kapsamına alınarak, İstanbul’da yoğunlaşan sanayi faaliyetlerinin ilçe taşınması planlanmıştır. Söz konusu kararlar ve planlar, 1973 yılında “ Organize Sanayi Bölgesi” kurulması kararı ile uygulamaya geçilmiştir” dedi.

 

Sanayi yatırımları ile birlikte Çerkezköy’ün sanayi kent niteliği kazandığını ve gelişimini bu yönde sürdürmeye devam ettiğini belirten Hasanoğlu “Çerkezköy’e sanayi fonksiyonunun yüklenmesi ile kent, hızlı bir değişim ve gelişim sürecine girdi. Bu durum plansız bir büyümeyi de beraberinde getirmeye başladı. Bu plansız büyümeyi gidermek amacıyla 1980 yılında planlama çalışması yapıldı ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı onaylandı. İmar planlarının onaylanmasının ardından özellikle 1990’lı yılların başlarına ve ortalarına doğru kentin parselasyon planlarının da tamamıyla Çerkezköy’ün yapılaşması önemli bir hız kazanmış, sanayi kenti olmanın ve konumunun getirdiği avantajlar sebebi ile Çerkezköy göç alan bir kent haline dönüşmüştür” diye konuştu.

 

Kentin göç almaya başlaması ile birlikte yapılaşmanın kontrol altına alınması ve gelişimin sağlıklı bir biçimde gerçekleştirilmesinin sağlanması amacıyla 1998 yılında 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının onaylandığını söyleyen Hasanoğlu “Hızla artan yapılaşma 1999 yılında yaşanan deprem felaketi ile durakladı. 2000’li yıllardan sonra artarak, son haliyle yıllık ortalama 600 bin metrekare ruhsat verilir hale geldi. Çerkezköy sahip olduğu potansiyeller ve fırsatları ile günümüze kadar devam eden süreçte hızlı bir kentleşme ivmesi kazandı. Kentin gelişim sürecine uyum sağlamak amacıyla 2008-2009 yılında 1998 planları revize edilerek 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planı onaylanıp yürürlüğe girdi ve kent bu planlar doğrultusunda hızla gelişime açıldı. 1999 yılı öncesinde 3 bin 518 olan kentimizin yapı sayısı, 1999 yılı sonrası yapılan 2 bin 682 yapı ile günümüzde 6 bin 200’e ulaştı. Çerkezköy görüldüğü gibi gelişen ve değişen şartlara uyum sağlayan, kentsel, mekansal, sosyal ve ekonomik açıdan gelişimini sürekli ileriye taşıyan bir kenttir” şeklinde konuştu. 

 

TMMBO İnşaat Mühendisleri Odası Çerkezköy Temsilcisi İlker Börekçi de, Çerkezköy’ün coğrafi konumu ile İstanbul’a yakınlığına vurgu yaparak “Sanayi sebebiyle gelişim hızının sürekli arttığı ilçemiz Çerkezköy’ün sosyal ve ekonomik gelişimine hep birlikte tanık olmaktayız. Artan ekonomik güce çok sayıda yeni konuta ihtiyaç duyulması sebeplerine bağlı olarak başta ilçe merkezi olmak üzere beldelerde çok sayıda yüksek bina yapıldığını görmekteyiz. Öncelikle ilçe merkezi Kapaklı, Kızılpınar ve Veliköy beldelerinde Mekansal gelişim artan göç oranı paralel şekilde sürüyor. Kentsel gelişimle birlikte inşaat mühendisleri odası olarak inşaat alanında faaliyet göstermek üzere ilçe merkezi ve beldelerine inşaat mühendisleri, mimarlar, jeoloji ve jeofizik, elektrik ve makine mühendisleri, harita mühendisleri ile beraber müteahhitler geliyor” dedi. Tekirdağ’ın büyükşehir statüsüne alınması ile birlikte Çerkezköy’ün de daha modern bir hal alacağına inandığını söyleyen Börekçi “İnşaat Mühendisleri odası olarak Büyükşehir belediyesi tarafından hazırlanacak imar yönetmeliği çalışmalarında katkı vermek istiyoruz” dedi.

 

Çerkezköy’ün ciddi nüfus artışı ile birlikte çok hızlı bir gelişmenin yaşandığı bölge olma özelliğini taşıdığını belirten Çerkezköy Mimarlar Odası Başkanı Ogün Asıl da “Mimarlar Odası olarak ilçe merkezi ve beldelerinde yaşanabilir güzel alanların oluştuğunu görmek bizlere mutluluk veriyor. Önümüzdeki on yıla damgasını vuracak olan Kentsel Dönüşüm ilçemizde nitelikli bina stoğunun oluşmasında etkili alanı yaratacak bir konu olacak. Kuşkusuz Çerkezköy’de yaşayan insanlarımızın yaşadığı konutların güzelleştirilmesi yanında sayıları hızla artan estetik görünümlü fonksiyonel çevreye duyarlı fabrikalarla birlikte gelişecektir. Bu noktada son yıllarda daha çok önem kazanan yeşil binaların da Çerkezköy’de üretilmesini ve bunun bir örnek teşkil etmesini arzu etmekteyiz” dedi.

Namık Kemal Üniversitesi Öğretim Görevlisi Yardımcı Doç.Dr Çiğdem Vatansever de “ Kent ve İnsan İlişkisi”ni anlattı. Çerkezköy hakkında bazı sorular çıkardıklarını ve cevaplarının ise her şeyi açıkladığını ifade eden Vatansever “Çerkezköy’de en çok hoşunuza giden şey nedir sorusunu sorduğumuzda, iş imkanının olması ve doğduğum şehre yakın olması, sakin olması, fabrikanın olması, şehir içinde mesafelerin yakın olması, ulaşım imkanlarının yeterli olması, İstanbul ile Tekirdağ merkeze yakın olması, istediğim hayatı burada kurdum ve diş hastanesinin bulunması cevaplarını alıyoruz. Yaptığımız araştırma neticesinde Çerkezköy’ün diğer kent ve kasabalardan ayrılan en karakteristik özelliğini ise vatandaşlarımız sanayi bölgesi olması, göçün çok olması ve ulaşımın her yöne rahat olması cevabını vermiştir” dedi.

 

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İnşaat Mühendisi Serkan Işık ise “Afet Riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkında kanun kapsamında riskli yapı süreci” konulu sunum yaptı. Riskli yapı tespitine ilişkin süreçten bahseden Işık “ Zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıyan, Bakanlık veya İdare tarafından Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığının görüşü de alınarak belirlenen ve Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan alanı ifade eder. Riskli yapı tespit müracaatları malikler ve kanuni temsilcileri tapu ve kimlik belgeleri ile birlikte Bakanlıkça lisanslandırılan kuruluşlara, idarelere, altyapı ve kentsel dönüşüm müdürlüklerine, çevre ve şehircilik müdürlüklerine yapılabilir” diye konuştu.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Jeoloji Mühendisi Sinan Kara ise “6306 sayılı afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkında kanun ve uyguluma yönetmeliği” konusunu anlattı. Kara, riskli alanın nasıl belirlendiği konusunda da katılımcılara bilgi verdi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Şehir Planlayıcısı İsmail Tüzen de 29 ilde kentsel dönüşümün başladığını belirterek “İstanbul Beyoğlu’ndan başlayan kentsel dönüşüm Küçükçekmece’ye kadar devam ediyor. Tekirdağ’dan bu konuda talep geldikten sonra yaptığımız araştırmada kentsel dönüşüm alanları için çok az bir talep olduğunu gözlemledik. Tekirdağ’da yaşayanlar kenti barınma ve iş gücü olarak gördüklerinden sosyal alan eksikliğine bakmıyorlar. Sosyal alanların bu projede kente etkisi olmayacaktır. Kısacası Çerkezköy’ün kendi içinde yapılanmasını değiştirecektir “ dedi.

 

Programa 10 dakikalık ara verilmesinin ardından Şehir Üniversitesi Prof Dr. Murat Güvenç “Kentleşmenin Geleceği” konusunda sunum yaptı. 1950 yıllarında kentte yaşayanların kırsalda yaşayanlarının 3’te birini oluşturduğunu belirten Güvenç “Bu dönemlerde vatandaşların yüzde 70’i köylerde yaşıyordu. Büyükşehir kanunu itibariyle kırsal alan nüfusu azaldı. 1907 yılında İstanbul’un nüfusu 1 milyon 200 bindi. 1927 yılında ise bu nüfus 690 bine düştü. İstanbul 1923-1946 yılları arasında kaybettiği nüfusu 1950’lerde tekrar kazandı. 60 yıl sonra ise bu rakam 15 milyona çıktı. Geçmiş yıllarda İstanbul, İzmir, Ankara, Adana Türkiye’de en çok göç alan bölgelerdi. Şuan itibariyle de bu dört ili geçen başka bir il yoktur” dedi.

 

Programın ardından Çerkezköy Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürü Esra Hasanoğlu, Çerkezköy Mimarlar Odası Başkanı Ogün Asıl, Çerkezköy İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı İlker Börekçi, Namık Kemal Üniversitesi Yardımcı Doç. Dr. Çiğdem Vatansever, Namık Kemal Üniversitesi Yardımcı Doç.Dr. Feda Aral, İnşaat Mühendisi Serkan Işık, Jeoloji Mühendisi Sinan Kara, Şehir Planlayıcısı İsmail Tüzen ve Prof Dr. Murat Güvenç’e, Çerkezköy Belediye Başkan Vekili Ahmet Azcan, Çerkezköy Belediye Başkan Yardımcısı Gökhan İnce ve Namık Kemal Üniversitesi Çerkezköy Meslek Yüksekokul Müdürü Hikmet Ziya Özek tarafından plaket verildi.