Her 100 kişiden 1'i Çölyak'lı

İNCE BAĞIRSAK ELERJİSİ

Çölyak hastalığının genetik olarak duyarlı kişilerde başlıca buğdaydaki gluten ve arpa, çavdar, yulaf gibi tahıllardaki gluten benzeri diğer tahıl proteinlerine karşı kalıcı intolerans olarak gelişen proksimal ince bağırsak alerjisi olduğunu ifade eden yetkililer “Hastalık besin öğelerinin emilimini gerçekleştiren ince bağırsaktaki minik ince uzantıların (villusların) yapısının bozulmasıdır. Genetik ve çevresel faktörlerle hastalık sürekli yayılmakta ve hasta birey sayısı giderek artmaktadır. Günümüzde hastalığın doktorlar tarafından daha iyi tanınmasıyla hasta birey teşhislerini de koymak geçmişe oranla daha iyi diyebiliriz” dedi.

BÜYÜK ÇOĞUNLUĞU TANI KONULMAYI BEKLİYOR

Hastalığın görülme sıklığı ile ilgili de bilgi veren yetkililer “Avrupa'da hastalığın görülme sıklığı 1/350 ile 1/2000 arasında değişirken İrlanda ve Avusturya'da hastalık prevelansı daha yüksek. Görülme sıklığı Kuzey Amerika'da Avrupa'dan düşük. Türkiye’de 700 bin Çölyak hastası olduğu tahmin ediliyor. Başka bir deyişle; her 100 kişiden 1'i Çölyak’lıdır. Ne yazık ki bunların çok büyük bir kısmı tanı konulmayı bekliyor” dedi.

NEDEN OLUR?

Çölyakın neden olduğu ve nelere sebep olabileceği konusunda da bilgilendirme yapan yetkililer “Hastalığa buğday, arpa, yulaf, çavdar gibi tahılların içerisinde bulunan gluten isimli bir proteinin ince bağırsakta parçalanamaması neden olmaktadır. Gluten; hamurun kabarmasını sağlayan, gıdaların raf ömrünü uzatan, elde edilen mamülün kalitesine önemli etkisi olan bir tür proteindir. Bu nedenle glutensiz unlarla yapılan ürünler çabuk bayatlamakta, şekil verirken zorlanılmakta ve kabarması gereken birçok unlu mamülde istenen kabarma sağlanmamaktadır. Çölyak hastalarına büyük sıkıntı yaşatan bu durum ekmeğe dayalı beslenme şekline sahip toplumumuzda çölyak hastalarının yaşam standartlarını büyük ölçüde düşürmektedir” dedi.

 BAĞIRSAĞIN İÇ YÜZEYİ İLTİHAPLANIR

Çölyaklılar glutenli besinler aldıkları zaman bağışıklık sisteminin uyarıldığını ve bağırsağın iç yüzeyinin iltihaplandığını ifade eden yetkililer “Sağlıklı bağırsak hücrelerinin yüzeylerinde bulunan villüsler iltahaba bağlı olarak azalır veya kaybolur. Bunun sonucunda iltihaplı bağırsak yüzeyi, bazı besin maddelerini emip kana karıştıramaz. Bu da başta vitaminler ve mineraller olmak üzere vücudun gereksinim duyduğu çeşitli maddelerin eksikliğine yol açarak başka hastalıklara ve gelişme geriliklerine ortam hazırlar” diye konuştu.

ANNE SÜTÜYLE BESLENME ETKİLİ

Çölyak hastalığının oluşumunda, kişinin anne sütüyle ne kadar zaman beslendiği konusunun etkili olduğunu ifade eden yetkililer “Uzun süre anne sütüyle beslenen kişilerde çölyak hastalığını belirtileri daha geç ortaya çıkmaktadır. Diğer bir faktör ise gluten içeren yiyeceklerin yenilmeye hangi yaşta başlandığı ve ne kadar gluten yenildiğidir. Hastalığı neyin tetiklediği bilinmemekle birlikte, çölyağın ortaya çıkması için kalıtımsal olarak geni taşımak, gluten tüketmiş olmak, genin tetiklenmesi gerekmektedir. Genin tetikleyicileri; stres, tıbbi sarsıntı (ameliyat, hamilelik, cerrahi müdehale), aşırı unlu gıda tüketimi, kalitesiz unlu gıdalar tüketimi ve viral enfeksiyonlardır” dedi.

TEŞHİS BİYOPSİ İLE KONUR

Hastalığın belirtilerinin ‘Karında şişkinlik, yorgunluk, yağlı ishal, kusma, huzursuzluk, ağırlık kaybı, karın ağrısı, halsizlik ve çocuklarda büyüme geriliği’ olduğunu ifade eden yetkililer “Çölyak hastalığının teşhisindeki zorluk başka hastalıkların belirtileriyle aynı olabilmesidir. Bu nedenle kesin tanı özel kan tahlilleri AGA-Anti Gliadin Antikorları (IgA-IgG) ve EMA -Anti Endomisyum ile deneyimli bir gastroenterolog tarafından ince bağırsak biyopsisi ile konur” dedi.

HASTALIĞIN TEDAVİSİ

Hastalığın tedavisi ile ilgili de bilgiler aktaran yetkililer “Tedavi, ömür boyu sürecek glutensiz tıbbi beslenme tedavisidir. Bu tedaviye sıkı bir şekilde uyulması hastalığın ilerleyişi açısından önemlidir. Buğday, arpa, çavdar, yulaf gibi tahıllar ve bu tahıllarla yapılan her türlü besinler (Bulgur, makarna, erişte, kuskus, bisküvi, simit, dondurma külahı, ekmek, tarhana, yarma, irmik, kraker, börek, hamur tatlıları, kurabiye, pasta), ketçap, hazır çeşni vericiler ve unla yapılmış soslar diyetten çıkarılmalı, yerine pirinç, patates, nohut, soya, fasulye, fındık, kestane, mercimek gibi besinler ve bunlardan elde edilen unlar kullanılmalıdır.  Ayrıca Çölyak Hastaları etiketinde “glutensiz ” ibaresi olan tüm gıdaları tüketebilir” dedi.

Çerkezköy Haber