Zihinsel geriliği olan bireylerle iletişimde anne babanın rolü

HEM ÇOCUĞU HEM AİLEYİ OLUMSUZ ETKİLEYEBİLİYOR

Serkan Müjgan Karagöz Özel Eğitim Uygulama Merkezi konferans salonunda gerçekleştirilen seminere konuşmacı olarak Özel Optimed Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Merve Baydar katıldı. Hastalıkta ortaya çıkan etmenleri “Doğum sırasında çocuğun oksijensiz kalması, zor ve uzun süren doğum, doğum sırasında beyin hasarı” sıralayan Baydar, erken doğumda çocuğun hasta doğabileceğini ifade etti. Genetik nedenlerine gelince de akraba evlilikleri ve kromozom hastalıklarının genetik nedenler arasında yer aldığını söyleyen Baydar, “Bazen ailelerin çocuklarının zihinsel işlevlerinin çok üzerinde beklentileri olabiliyor. Bu da hem çocuğu hem de aileyi olumsuz etkileyebiliyor” dedi.

“BAĞIMSIZ OLARAK YAŞAMLARINI SÜRDÜREBİLİRLER”

Hafif (Eğitilebilir) düzey zeka geriliği hakkında bilgiler veren Baydar “Genellikle okula başlayana kadar farkına varılamazlar. Eğitilebilir demek okuma, yazma, matematik gibi temel akademik becerileri öğrenebileceklerini göstermektedir. Yetişkinlik çağına geldiklerinde bütünüyle ya da kısmen geçimlerini sağlayabilecekleri bir iş becerisi edinebilirler. Hafif düzeyde zihinsel özürlü olan bireyler, uygun destekle çoğunlukla kendi başlarına ya da bir yetişkinin denetimiyle toplum içinde bağımsız olarak yaşamlarını sürdürebilirler” dedi.

“BAŞKALARININ YARDIMINA MUHTAÇLARDIR”

Orta(Öğretilebilir) düzey zeka geriliği hakkında da bilgiler veren Baydar “Genellikle engelleri okul öncesi dönemde fark edilir. Gelişim özellikleri yaşıtlarından önemli farklılıklar gösterir. Öğretilebilir terimi temel akademik becerileri öğrenemeyeceği, günlük yaşamın gerektirdiği sosyal uyum, pratik iletişim ve öz bakım becerilerini öğrenebileceği anlamına geliyor. Bu gruptakiler genellikle kendilerine bakmayı öğrenebilirler, basit günlük işleri yapabilirler, basit görevleri de yerine getirebilirler. Aile ve iş yaşamlarında çeşitli derecelerde başkalarının yardımına bağımlıdırlar” dedi.

“GELİŞİMLERİ ÇOK ZAYIFTIR”

Ağır Düzey zeka geriliğinin ise doğuştan fark edildiğini kaydeden Baydar “Yaşamları boyunca sürekli bakıma ve yardıma gereksinim duyarlar. Ağır düzeyde zihinsel özürlü olan bireyler, erken çocukluk yıllarında konuşma becerilerini ya çok kazanırlar ya da hiç kazanamazlar. Bu gruptaki çocukların okul öncesi dönemde motor gelişimleri çok zayıftır. Öz bakım becerileri ise oldukça sınırlıdır” diye konuştu.

“BASİT KOMUTLAR VERİN”

Anne ve babaların çocukları ile olan iletişimlerinde nelere dikkat etmeleri gerektiğini konusunda da velileri bilgilendiren Baydar “Çocuğun içinde bulunduğu engel türü hakkında bilgi edinin. Bu sayede çocuğunuza nasıl davranacağınızı nasıl yardımcı olacağınızı, çocuğun yapmış olduğu farklı davranışların kaynağını ve gelişim seyrini daha iyi anlayabilirsiniz. Çocuğunuzdan beklentilerinizi özür ve özelliklerine göre ayarlayın. Yaşıtı bir çocukla karşılaştırıp aynı görevleri beklemeyin. Çocuğa yapabileceği işleri yaptırın. Başardığı işlerde teşvik edin, ödüllendiriniz. Basit sözcükler, kısa cümleler kurun. Çocuğa bir şey yapmasını söylerken tek adımlı basit komutlar verin” dedi.

Çerkezköy Haber / Faik Onur KAYA